اینفوگرافیک | تاریخچه مقدمات و تشكيل پدافند هوايي در ايران از 1297 تا 1354

1297: شکل گیری تفکر دفاع هوایی پس‌ از ظهور هواپيما با قدرت‌ آتش‌ و احساس‌ خطر از سوي‌ آسمان‌ در جنگ‌ اول‌ جهاني.

1312: حضور آتشبار‌هاي ضد‌طياره‌ در نيروي‌ زميني‌ ارتش‌ مجهز به‌ توپ‌هاي 57 ميلي‌متري‌ ساخت‌ كارخانه‌ "بوفرس"‌ سوئد.

1313: بازگشت تقی خان ریاحی به عنوان نخستین دانشجوی اعزامی به خارج با درجه ستوان دومی از فرانسه و استخدام وی در آتشبارهای ضد طیاره.

1314: اعزام 4 نفر دانشجوی آموزش توپ ضد طیاره به کشور آلمان.

1314: انتصاب اولین فرمانده آتشبار ضد طیاره یاور (درجه سرگرد) بنام ابراهیم خان ارفع.

1315: تشکیل آتشبار‌هاي ضد طياره‌ در لشكر 6 خوزستان‌.

1316: تشکیل آتشبار‌هاي ضد طياره‌ در لشكر 4  شمالغرب و لشکر 9 شرق.‌

1316: افزایش آتشبارهای ضد طیاره تهران به 4 عدد و تغییر عنوان آنها به آتشبار ضد هواپیما.

1317: توسعه آتشبارهای ضد هواپیما با الحاق یک گروهان از آنها به لشکرهای یک و دو مرکز.

1320: شکل گیری سازمان ضد هوایی در قالب هنگ متشکل از گردان های ضد هوایی، گردان نورافکن ضد هوایی و چهار گردان مسلسل ضد هوایی.

1320: سرنگونی یک فروند هواپیمای مهاجم شوروی در ناحیه تبریز توسط توپ ضد هوایی.

1322: ورود متفقین و تضعیف یگان های ضد هوایی و خروج توپ های ضد هوایی"بوفرس"‌ از رده عملیاتی.

1333: انتزاع يگان‌هاي ضد هوايي‌ از نيروي‌ زميني‌ ارتش‌ و الحاق آنها به‌ نيروي‌ هوايي‌ و تجهیز آنها به‌ توپ‌هاي 40 ميلي‌متري ضد هوايي‌.

1335: انجام تغییرات سازمانی و بازگشت مجدد تابعیت آنها به نیروی زمینی ارتش و تاسیس توپخانه ضد هوایی ارتش متشکل از سه گردان ضد هوایی.

1336: اعزام جمعی از افسران توپخانه ضد هوایی برای طی دوره های آموزشی به آمریکا.

1336: اعزام تعدادي‌ از افسران‌ فني‌ هوايي‌ جهت‌ طي‌ دوره‌ آموزش‌ رادار به‌ انگلستان‌ برای ایجاد زمينه‌ تشکیل سازمان‌ دفاع‌ هوايي‌ در نيروي‌ هوايي‌ ارتش‌.

1336: اعزام جمعی از افسران توپخانه نیروی هوایی ارتش جهت آموزش به کشور آمریکا.

1337: تشکیل آموزشگاه رادار در تیپ تعلیمات نیروی هوایی و استفاده از افسران دوره دیده در آمریکا بعنوان مربی آموزشی.

1337: استقرار اولین سامانه راداری متحرک در پادگان دوشان تپه، تا ضمن بهره برداری در امر آموزش، بعنوان عهده دار مراقبت هوایی و پوشش راداری تهران عمل کند.

1338: ادغام آموزشگاه رادار و تجهیزات راداری با تیپ آموزش و پشتیبانی تحت عنوان جدید تيپ‌ مستقلِ آموزش‌ و پشتيباني‌ دفاع‌ هوايي و در تابعيت‌ مستقيم‌ فرمانده‌ نيروي‌ هوايي‌.

1339: توسعه تيپ‌ مستقلِ آموزش‌ و پشتيباني‌ دفاع‌ هوايي و تبدیل آن به‌ تيپ‌ هفتادم‌ مستقل‌ دفاع‌ هوايي.

1340: آغاز احداث دو ایستگاه رادار در تبریز و بابلسر و راه اندازی آنها در سال 1342.

1343: تغییر نام تيپ‌ هفتادم‌ مستقل‌ دفاع‌ هوايي‌ به‌ فرماندهي‌ دفاع‌ هوايي و ایجاد زمينه‌ توسعه‌ بيشتر آن‌ با برخورداري‌ از محل‌هاي سازماني‌ سپهبدي‌ و سرلشكري‌.

1345: تجهیز‌ دفاع‌ هوايي‌ به‌ موشك‌هاي زمين‌ به‌ هواي‌ "سي‌‌كت"‌ ، "تايگر كت"‌ و توپ‌ 23 ميلي متري‌ ضد هوايي‌ روسي‌‌ و نامگذاری كليه‌ جنگ‌افزار‌هاي دفاع‌ هوايي‌ در سازماني‌ تحت‌ عنوان‌ "گروه‌ توپخانه‌ دفاع‌ زمين‌ به‌ هوا".

1345: ملغی شدن خريد سامانه‌ موشكي‌ هاگ‌ از آمريكا علیرغم توافق‌هاي‌ به‌‌عمل‌ آمده.

1348: تغییر نام فرماندهي‌ دفاع‌ هوايي‌ به‌ فرماندهي‌ پدافند هوايي‌ با توجه به ابلاغ قانون جايگزين‌ نمودن‌ واژه‌هاي فارسي‌ بجاي‌ كلمات‌ بيگانه‌ بويژه‌ در ارتش‌.

1350: رسیدن گردان‌هاي تابعه‌ گروه‌ جنگ‌افزار‌هاي پدافند زمين‌ به‌ هوا به‌ 14 گردان‌ و ايستگاه‌هاي راداری به‌ 20 ايستگاه‌.

1350: تشکیل شبكه‌ فرماندهي‌ و كنترل‌ پدافند هوايي‌ شامل‌ يك‌ مركز عمليات‌ پدافند هوايي‌، دو مركز عمليات‌ منطقه‌اي‌ و شش مركز كنترل‌ و گزارش.

1350: بخدمت گرفتن سامانه جنگ افزار پدافند زمين‌ به‌ هواي‌ "اورليكن"‌ كه‌ آتش‌ آنها توسط‌ سامانه‌ راداري‌ هدايت و كنترل رايانه‌اي می شد.

1350: راه‌اندازي فرماندهي اطلاعات و شناسايي الكترونيكي (فاشا) با هسته اوليه پروژه "آيبكس" (به معني مارال يا بزكوهي) تحت نام "خفاش" زير نظر اطلاعات عمليات سابق نيروي هوايي.

1350: تاسیس و عملیاتی شدن اولين ايستگاه زميني جمع آوري اطلاعات سيگنالي در قله كوه نخجير (غرب ايلام).

1351: شروع به اقداماتی در جهت توسعه و تكميل پروژه‌هايي شامل دو فروند هواپيماي شناسايي و پنج اتاقك متحرك مجهز به دستگاه‌هاي اطلاعات الكترونيكي و پایان این اقدامات در سال 1354.

1353: اضافه شدن سامانه‌ موشكي‌ "راپير" انگليسي‌ به‌ تجهيزات‌ پدافند زمين‌ به‌ هواي‌ فرماندهي‌ پدافند هوايي‌.

منبع: مركز مطالعات، تحقيقات و تدوين آئين‌نامه‌هاي رزمي قرارگاه پدافند هوايي خاتم الانبيا(ص) آجا.